Σύμη, η πατρίδα του Πιερότου

ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ

Ήταν Το 1991, και παραθέριζα στο νησάκι του Αη Μιλιανού. Μου μετέφεραν λοιπόν ένα μήνυμα, ότι κάποιος διευθυντής θεάτρου από τη Δανία, με αναζητούσε να τον βοηθήσω σε κάτι.

Εγώ τότε, δεν διέκοψα τις διακοπές μου, αλλά κατέβηκα στη Σύμη μετά από μια εβδομάδα, μη δίνοντας και πολλή σημασία σε αυτό που μου είπαν.

Όταν επέστρεψα, ο διευθυντής είχε φύγει για τη Δανία, και είχε αφήσει κάποιον άλλο στη θέση του να ψάξει για το θέμα που τον ενδιέφερε.

Πράγματι, ήρθε και με βρήκε, και μου ξετύλιξε ένα απίθανο κουβάρι, που με μεγάλη υπομονή και επιμονή είχε καταφέρει να μαζέψει ο διευθυντής, και με άφησε άφωνο. 

Κάποτε ο εν λόγω διευθυντής θεάτρου παντομίμας στη Δανία, θέλησε να μάθει, ποιος έφτιαξε το ρόλο του πιερότου, που είχε στο θέατρό του. 

Η παντομίμα, είναι το θέατρο, όπου οι καλλιτέχνες ηθοποιοί, με κινήσεις των χεριών, των ποδιών και με γκριμάτσες, προσπαθούν να διηγηθούν μια ιστορία, ή να αναπαραστήσουν κάτι.

Στον πιερότο, ο ηθοποιός είναι ντυμένος με ένα λευκό μακρύ πουκάμισο με μακριά μανίκια, και κουμπιά μεγάλα μπροστά. Και το παντελόνι που φοράει είναι φαρδύ και λευκό, και το πρόσωπό του όπως και τα χέρια του είναι βαμμένα λευκά, και φοράει στο κεφάλι, ένα λευκό τριγωνικό καπέλο σαν χωνί.

Ψάχνοντας λοιπόν ο διευθυντής θεάτρου παντομίμας για το ρόλο του πιερότου, έμαθε ότι δεν ήταν από τη Δανία, αλλά τον φέρανε από τη Γαλλία.

Αποφασισμένος να βρει την άκρη, πήγε στη Γαλλία, όπου εκεί ανακαλύπτει, ότι οι Γάλλοι τον είχαν πάρει από τους Ιταλούς.

Μάλιστα, οι Γάλλοι του έδωσαν το όνομα Πιερό, και από τότε λέγεται πιερότος.

Πηγαίνει στην Ιταλία, όπου τελικά βρίσκει την αρχή του νήματος.

Το 1500, ένα Ενετικό πλοίο φτάνει σε ένα νησί στο νότιο Αιγαίο κοντά στη Τουρκία, του οποίου το χαρακτηριστικό του είναι οι πολλοί ανεμόμυλοι, και μάλιστα φέρνανε λέει και από τη Τουρκία σιτάρι και κριθάρι για να το αλέσουν οι μύλοι στο νησί. ( έχουμε 19 Μύλους πάνω στην ανατολική ράχη του βουνού της Σύμης μπαίνοντας στο λιμάνι).

Ανεβαίνουν πάνω για να επισκεφτούν τους μύλους από κοντά, αλλά και πιθανόν να πάνε στο Ποντικόκαστρο, (τον μεγάλο στρόγγυλο τύμβο με τις πελώριες λαξευμένες πέτρες που έχει 18 μέτρα διάμετρο) που είναι στην άκρη των Μύλων.

Περνώντας από ένα Μύλο, σταμάτησαν, για να δουν έναν παράξενο τύπο, που ήταν ντυμένος με λευκό μακρύ πουκάμισο, με λευκό φαρδύ παντελόνι, και ένα τριγωνικό καπέλο, ο οποίος ήταν αρκετά γραφικός, και μιλούσε με τα πουλιά και τ’ αστέρια. 

Έκανε αστείες γκριμάτσες και χειρονομίες, σε κάτι παιδιά που ήταν εκεί κοντά και παρακολουθούσαν γελώντας με τα καμώματά του.

Κάποια στιγμή έπεσε μέσα σε μια ξύλινη βούτα με αλεύρι, (δεν γνωρίζουμε αν το έκανε ηθελημένα), με αποτέλεσμα και το πρόσωπο και τα χέρια του να γίνουν λευκά.

Όμως, εκείνος βγαίνοντας από τη ξύλινη βούτα με το αλεύρι, συνέχισε απτόητος να κάνει αστείες γκριμάτσες και χειρονομίες επιτείνοντας τα γέλια των παιδιών, αλλά και των Ενετών που παρακολουθούσαν εντυπωσιασμένοι το θέαμα.

Άρεσε λοιπόν όλη αυτή η εικόνα του Γιώργου, όπως έλεγαν τον Συμιακό στους Ενετούς, και με το ντύσιμο και με τις αστείες γκριμάτσες και τις χειρονομίες του, και γυρνώντας πίσω στην πατρίδα τους τη Βενετία, δημιούργησαν το ρόλο του τύπου με τα λευκά ρούχα το τριγωνικό καπέλο και το λευκό πρόσωπο, αντιγράφοντας την εμφάνιση και τις κινήσεις του.

Ο πιερότος είχε γεννηθεί, και ο Γιώργος από έναν Μύλο της Σύμης, ήταν η αιτία της δημιουργίας αυτής.

Η μορφή του πιερότου διαδόθηκε παντού, κι έγινε αγαπητή σε πολλές χώρες, να παριστάνεται χαρούμενη ή λυπημένη τις περισσότερες φορές.

Ο διευθυντής λοιπόν της παντομίμας από τη Δανία, μου ζητούσε να τον βοηθήσω, ώστε να εντοπίσει το Μύλο που ήταν ο Γιώργος, για να αποτίσει φόρο τιμής, στον πρώτο άνθρωπο, που ξεκίνησε αυτή την ιστορία.

Μάλιστα ήρθε και ο ηθοποιός που υποδυόταν τον Πιερότο, και ντυμένος με τη στολή του, έβγαζε φωτογραφίες σε κάποιο καφενείο του Πάχου αν θυμάμαι καλά, και στους Μύλους φυσικά.
Από την επιμονή όμως του διευθυντή θεάτρου παντομίμας της Δανίας να αναζητήσει τις ρίζες του Πιερότου, γνωρίσαμε τελικά ένα κρυμμένο μυστικό, που δεν το φανταζόμασταν ποτέ.

Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό αυτό που μάθαμε. Η γνωστή φιγούρα του Πιερότου με τα ολόλευκα ρούχα, το τριγωνικό καπέλο, το λευκό πρόσωπο και τα λευκά χέρια, είναι η φιγούρα του Γιώργου πασπαλισμένη από αλεύρι που ζούσε σε κάποιο Μύλο της Σύμης γύρω στο 1500, για να φύγει από το μικρό νησί, και να κατακτήσει το κόσμο ολόκληρο.

* Η Παντομίμα, χαρακτηρίζεται σαν η μουσική του σώματος, και στη Γαλλία εισήχθη στο τέλος του 16ου αιώνα με ιταλικούς θιάσους, διασημότερος των οποίων ήταν αυτός των Τζελόζι.

Στην Ιταλία ο πιερότος λέγεται Pedrolıno και στη Γαλλία Pıerrot.
Από τους διασημότερους στο είδος του θεωρείται ο Γάλλος μίμος Μαρσελ Μαρσό, που έφυγε πρόσφατα.
Ο Δανός διευθυντής παντομίμας πέθανε όπως έμαθα πριν λίγα χρόνια.

Στα δικά μας τώρα.

Πρέπει κάποτε να αξιοποιήσουμε αυτό το μεγάλο κεφάλαιο που λέγεται Πιερότος, και να κινηθούμε να προβάλουμε αυτή την ιστορία, όχι μόνο πανελληνίως αλλά και παγκόσμια, γιατί πολλές πόλεις, και χώρες θα τον ήθελαν δικό τους, για να διοργανώνουν παγκόσμια συνέδρια Παντομίμας, να εισρέει ο τουρισμός και να γίνονται παραστάσεις Παντομίμας, και συναντήσεις θεατρόφιλων αυτού του είδους.

Σκεφτείτε όλα αυτά με φόντο τους Μύλους, το Χωριό, τη Σύμη δημιουργώντας επιπλέον πόλο έλξης για το νησί.

Ίσως κάθε καλοκαίρι να φέρναμε έναν θίασο από κάθε χώρα της Ευρώπης, και να τους μαθαίνουμε την ιστορία του Πιερότου που ξεκίνησε από τη Σύμη.

Ακόμα μια στήλη μαρμάρινη σε κατάλληλο σημείο με τη φιγούρα του Πιερότου και ένα κείμενο στα Ελληνικά, Αγγλικά, ή και περισσότερες γλώσσες, που να εξηγεί συνοπτικά το ξεκίνημα της δημιουργίας του από τη Σύμη και από τους Μύλους επιβάλλεται.

Ο τουρισμός, δεν είναι μόνο ο νεοκλασικός οικισμός, πρέπει να έχεις επιλογές, πρέπει να μπορείς να τραβάς κάθε χρόνο τουρισμό και για άλλα ενδιαφέροντα θέματα.

Είπαμε, ορισμένες πόλεις, θα έτρεχαν να οικειοποιηθούν αυτό το θέμα. Εμείς περιμένουμε να μας έρθει ουρανοκατέβατος.

Έχουμε χρυσό στα χέρια μας, και δεν ξέρουμε να τον διαχειριστούμε.

ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ